06/09/2025
Trong thời đại trí tuệ nhân tạo ngày càng phát triển, việc tạo ra hình ảnh chỉ từ một câu mô tả bằng chữ đã không còn là điều xa vời. Theo báo cáo từ Grand View Research, thị trường này được dự báo sẽ tăng trưởng với tốc độ 17,7% trong giai đoạn 2024–2030 – minh chứng cho tiềm năng không ngừng mở rộng của công nghệ tạo ảnh. Trong số các công cụ nổi bật, Stable Diffusion là một cái tên nhận được nhiều sự quan tâm từ cộng đồng sáng tạo. Vậy Stable Diffusion là gì, hoạt động ra sao và vì sao nó được ưa chuộng? Cùng VNPT AI tìm hiểu ngay sau đây.
Stable Diffusion là gì?
Stable Diffusion là một mô hình AI tạo sinh, có khả năng tạo ra hình ảnh mới từ những mô tả bằng chữ (text). Bạn chỉ cần nhập một câu lệnh và hệ thống sẽ tự động tạo ra hình ảnh phù hợp với nội dung đó.
Stable Diffusion được đánh giá là ổn định nhờ những cải tiến so với các mô hình trước đó. Cụ thể, nó tích hợp thêm các cơ chế nhằm tăng tốc độ tạo ảnh và nâng cao chất lượng hình ảnh đầu ra. Những cải tiến này chủ yếu đến từ việc tối ưu hóa cấu trúc mạng, phương pháp huấn luyện dữ liệu và các thuật toán điều chỉnh trong quá trình sinh ảnh.
Stable Diffusion hoạt động như thế nào?
Stable Diffusion hoạt động dựa trên mô hình khuếch tán, cụ thể như sau:
Bước 1: Bắt đầu với hình ảnh nhiễu
Hệ thống tạo ra một hình ảnh hoàn toàn là nhiễu, giống như một bức tranh toàn hạt mờ, không có nội dung rõ ràng.
Bước 2: Dần dần loại bỏ nhiễu
Qua nhiều bước liên tiếp, hệ thống sử dụng các mô hình học sâu (deep learning) để loại bỏ nhiễu từng chút một. Ở mỗi bước, hình ảnh trở nên rõ hơn, dần hình thành các chi tiết như màu sắc, hình khối, vật thể...
Bước 3: Tạo hình ảnh hoàn chỉnh
Sau khi loại bỏ hầu hết nhiễu, hệ thống cho ra một hình ảnh rõ nét và đúng với nội dung được mô tả từ ban đầu.
Các mô hình của Stable Diffusion
Trong quá trình phát triển, Stable Diffusion không ngừng được cải tiến và tùy chỉnh để phục vụ nhiều mục đích sáng tạo khác nhau. Dưới đây là các mô hình tiêu biểu của Stable Diffusion:
Stable Diffusion 1.x
Stable Diffusion 1.x là phiên bản đầu tiên được phát hành rộng rãi và nhanh chóng trở nên phổ biến nhờ khả năng tạo ảnh hiệu quả ở độ phân giải 512x512 pixel, yêu cầu phần cứng thấp hơn các phiên bản sau. Với tính linh hoạt cao, Stable Diffusion 1.x đã trở thành nền tảng quan trọng để cộng đồng phát triển hàng loạt mô hình tinh chỉnh cho nhiều phong cách khác nhau như anime, nhiếp ảnh hay nghệ thuật, góp phần định hình giai đoạn đầu của sáng tạo hình ảnh bằng AI.
Stable Diffusion 2.x
Stable Diffusion 2.x được phát triển với nhiều cải tiến về kiến trúc và dữ liệu huấn luyện so với dòng 1.x, giúp nâng cao khả năng hiểu prompt và tái hiện chi tiết tốt hơn, đặc biệt về chiều sâu và màu sắc. Phiên bản này hỗ trợ độ phân giải cao hơn, thường ở mức 768x768 pixel nhưng yêu cầu VRAM GPU lớn hơn, cấu hình mạnh hơn để khai thác tối đa hiệu suất.
Stable Diffusion XL
Stable Diffusion XL là phiên bản nâng cấp đáng kể so với các mô hình trước, có nhiều cải tiến nâng cao chất lượng hình ảnh như:
- Độ phân giải gốc cao hơn, lên tới 1024×1024 pixel, cho hình ảnh sắc nét và chi tiết hơn.
- Chất lượng hình ảnh được cải thiện rõ rệt, mang lại những bức ảnh tự nhiên và chân thực hơn.
- Khả năng tạo chữ rõ ràng trong hình ảnh.
SDXL Turbo
SDXL Turbo là phiên bản tối ưu của Stable Diffusion XL, được thiết kế để tăng tốc độ tạo ảnh mà vẫn giữ được chất lượng cao. So với bản trước, SDXL Turbo vận hành nhanh hơn đáng kể mà không làm giảm độ chi tiết và sắc nét của ảnh. Phiên bản này rất phù hợp cho những ứng dụng cần xử lý dữ liệu ảnh nhanh hoặc tạo nhiều ảnh liên tục, đồng thời vẫn đảm bảo hình ảnh có độ phân giải cao và màu sắc trung thực như bản SDXL tiêu chuẩn.
Stable Diffusion 3 (SD3)
Stable Diffusion 3 (SD3) là phiên bản mới nhất trong dòng mô hình Stable Diffusion, tiếp tục nâng cao chất lượng hình ảnh và khả năng hiểu ngữ cảnh từ văn bản. SD3 tập trung vào việc tạo ra hình ảnh với độ chi tiết cao hơn, màu sắc chân thực và bố cục hài hòa hơn. Ngoài ra, SD3 cải thiện khả năng tạo ra chữ viết rõ ràng trong ảnh và giảm thiểu các lỗi phổ biến như méo mó hoặc chi tiết bị nhòe.
>>> Bạn có thể quan tâm: Edge Detection - Công nghệ xử lý ảnh đột phá
Tính năng nổi bật của Stable Diffusion
Dưới đây là một số tính năng nổi bật giúp Stable Diffusion trở thành một trong những mô hình tạo ảnh bằng AI phổ biến và mạnh mẽ nhất hiện nay:
- Mã nguồn mở: Stable Diffusion hoạt động dưới dạng mã nguồn mở, cho phép cộng đồng tùy chỉnh, cải tiến và phát triển các ứng dụng dựa trên nền tảng này một cách linh hoạt.
- Hiệu quả và dễ tiếp cận: Với khả năng hoạt động trên cả GPU tiêu chuẩn, Stable Diffusion giúp người dùng tạo ra hình ảnh chất lượng cao mà không cần đến hạ tầng phần cứng quá mạnh, phù hợp cả với cá nhân và doanh nghiệp nhỏ.
- Mô hình khuếch tán tiên tiến: Stable Diffusion sử dụng mô hình khuếch tán hiện đại, giúp tạo ra hình ảnh chân thực, sắc nét và bám sát nội dung văn bản đầu vào.
Hạn chế của Stable Diffusion AI
Bên cạnh những tính năng nổi bật, Stable Diffusion AI cũng tồn tại những hạn chế như:
- Chất lượng hình ảnh chưa nhất quán: Một số hình ảnh tạo ra có thể bị mờ, méo hoặc thiếu chi tiết, đặc biệt khi yêu cầu độ phân giải cao hoặc các chi tiết phức tạp.
- Sai lệch trong nội dung: Mô hình đôi khi tạo ra hình ảnh không đúng với phần mô tả, dẫn đến sai lệch về ngữ cảnh hoặc chi tiết.
- Khó tiếp cận: Việc sử dụng mô hình hiệu quả có thể đòi hỏi kiến thức về kỹ thuật, công cụ dòng lệnh hoặc phần mềm hỗ trợ, gây trở ngại cho người dùng không có kinh nghiệm.
- Thiên lệch trong dữ liệu: Vì mô hình Stable Diffusion chủ yếu được huấn luyện trên các cặp dữ liệu bằng tiếng Anh và mang đặc trưng văn hoá phương Tây nên hình ảnh được tạo ra thường phản ánh góc nhìn và tiêu chuẩn của các nền văn hoá này. Do thiếu dữ liệu đa dạng về sắc tộc, văn hoá và ngôn ngữ, mô hình có xu hướng tạo ra hình ảnh thiếu tính đa dạng, dễ thiên lệch và mặc định theo kiểu phương Tây.
- Hạn chế về ngôn ngữ: Khả năng hiểu và phản hồi của mô hình còn hạn chế dẫn đến kết quả kém chính xác khi nhập prompt bằng ngôn ngữ khác.
Sự khác biệt giữa Stable Diffusion với DALL-E và MidJourney
Cả Stable Diffusion, DALL-E và MidJourney đều là các công cụ tạo ảnh bằng AI với những thế mạnh riêng, phục vụ cho những nhu cầu khác nhau:
- DALL-E (OpenAI): Tập trung tạo ra hình ảnh trực quan, hợp lý từ văn bản đầu vào, đặc biệt phù hợp với các ý tưởng trừu tượng hoặc khái niệm sáng tạo. DALL-E hoạt động tốt trong việc giữ tính logic và mạch lạc của hình ảnh dựa trên prompt.
- MidJourney: Nổi bật với phong cách nghệ thuật độc đáo, thường cho ra những hình ảnh mang tính siêu thực hoặc như tranh vẽ tay. Tuy nhiên, công cụ này không mã nguồn mở và chỉ hoạt động thông qua Discord nên sẽ giới hạn khả năng tùy chỉnh hoặc tích hợp.
- Stable Diffusion: Khác với hai công cụ trên, Stable Diffusion mang đến khả năng kiểm soát cao, có thể chạy cục bộ trên máy người dùng và hoàn toàn mã nguồn mở. Do vậy, đây là công cụ lý tưởng cho các nhà phát triển và nhà sáng tạo muốn tùy biến hình ảnh đầu ra, xây dựng ứng dụng riêng hoặc đảm bảo tính riêng tư.
Các câu hỏi thường gặp về Stable Diffusion
Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp về Stable Diffusion:
Stable Diffusion có miễn phí không?
Người dùng có thể sử dụng Stable Diffusion miễn phí. Tuy nhiên, một số nền tảng trực tuyến cung cấp Stable Diffusion với giao diện thân thiện cũng thường tính phí dựa trên số lượng ảnh tạo ra.
Cấu hình tối thiểu để cài đặt và sử dụng Stable Diffusion
Cấu hình khuyến nghị để chạy Stable Diffusion hiệu quả bao gồm việc sử dụng các GPU hiệu năng cao như NVIDIA A100, H100, RTX A6000 hoặc L40. Các dòng GPU này cung cấp khả năng tính toán lớn và dung lượng bộ nhớ phù hợp để xử lý các tác vụ AI tạo sinh, giúp mô hình hoạt động mượt mà, sinh ảnh nhanh và ổn định.
Cách sử dụng Stable Diffusion trực tuyến
Để sử dụng Stable Diffusion trực tuyến, bạn có thể làm theo các bước đơn giản sau đây:
- Bước 1: Chọn nền tảng cung cấp dịch vụ Stable Diffusion trực tuyến, ví dụ như DreamStudio, Hugging Face, hoặc các nền tảng miễn phí khác.
- Bước 2: Nhập mô tả (prompt) hình ảnh muốn tạo.
- Bước 3: Điều chỉnh các tham số cần thiết như kích thước ảnh, phong cách nghệ thuật hoặc độ rõ nét tùy theo từng nền tảng.
- Bước 4: Nhấn tạo để hệ thống bắt đầu xử lý yêu cầu và tạo ảnh dựa trên mô tả.
Cách cài đặt Stable Diffusion trên máy tính
Dưới đây sẽ là hướng dẫn giúp người dùng tải và cài đặt Stable Diffusion trên máy tính
- Bước 1: Truy cập trang web của DiffusionBee tại https://diffusionbee.com/
- Bước 2: Nhấn nút “Download” để tải bản cài đặt về máy.
- Bước 3: Nhập mô tả (prompt) hình ảnh muốn tạo.
- Bước 4: Nhấn “Generate” để tạo hình ảnh, sau đó tiếp tục chỉnh sửa ảnh theo nhu cầu
Tạm kết
Hy vọng rằng bài viết trên của VNPT AI cung cấp cho bạn đọc thông tin hữu ích về Stable Diffusion là gì. Nhờ vào khả năng xử lý mạnh mẽ, chi phí sử dụng thấp và mạng lưới phát triển rộng, Stable Diffusion đang trở thành công cụ phổ biến trong cả lĩnh vực sáng tạo nghệ thuật và ứng dụng thực tiễn như thiết kế, truyền thông hay nghiên cứu. Dù là người mới hay đã có kinh nghiệm, Stable Diffusion mở ra cánh cửa giúp người dùng khám phá tiềm năng vô hạn của AI trong tạo hình ảnh sống động.
