22/09/2025
Theo nghiên cứu từ Market.us, thị trường AI trong khu vực chính phủ toàn cầu (public sector) được dự báo sẽ đạt 12,1 tỷ USD vào năm 2033 với tốc độ tăng trưởng bình quân kép (CAGR) lên tới 21,6% từ 2023 đến 2033. Con số này cho thấy tiềm năng to lớn của việc ứng dụng AI nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động trong khu vực dịch vụ công. Trong bài viết này, VNPT AI sẽ phân tích sâu hơn về thực trạng cũng như những tác động tích cực của AI trong cải cách thủ tục hành chính tại Việt Nam hiện nay.
Tầm quan trọng của AI trong hiện đại hóa dịch vụ công
Trong thời kỳ chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo (AI) đang giữ vai trò trung tâm trong công cuộc hiện đại hóa hành chính nhà nước. Việc ứng dụng AI không chỉ giúp nâng cao hiệu quả hoạt động của cơ quan công quyền mà còn góp phần cải thiện chất lượng dịch vụ công, đáp ứng tốt hơn nhu cầu ngày càng cao của người dân và doanh nghiệp.
Chính phủ Việt Nam đã xác định rõ định hướng này thông qua hàng loạt văn bản như Quyết định 749/QĐ-TTg về Chương trình Chuyển đổi số quốc gia và Nghị định 45/2020/NĐ-CP về thủ tục hành chính điện tử. Những chủ trương này đều nhấn mạnh mục tiêu xây dựng Chính phủ số, tăng cường cung cấp dịch vụ công trực tuyến mức độ 4.
>>> Xem thêm: Ứng dụng AI trong Y tế
Lợi ích khi ứng dụng AI trong dịch vụ công
Việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) vào lĩnh vực dịch vụ công không chỉ mang lại hiệu quả vận hành cho cơ quan quản lý nhà nước mà còn tạo ra nhiều lợi ích thiết thực cho người dân, doanh nghiệp và toàn xã hội.
Đối với người dân và doanh nghiệp
AI góp phần đơn giản hóa quá trình thực hiện thủ tục hành chính, tiếp cận dịch vụ công một cách thuận tiện, nhanh chóng và minh bạch hơn. Nhờ các giải pháp như chatbot, trợ lý ảo, nhận dạng khuôn mặt, người dùng có thể tra cứu thông tin, nộp hồ sơ và theo dõi tiến độ xử lý thủ tục mọi lúc, mọi nơi mà không cần phụ thuộc vào thời gian làm việc hay địa điểm hành chính. Điều này giúp giảm thiểu phiền hà, tiết kiệm chi phí đi lại, đồng thời tăng tính công bằng trong tiếp cận dịch vụ.
Đối với các cơ quan và chính quyền
AI là công cụ hỗ trợ đắc lực trong việc nâng cao năng lực quản lý và hiệu quả vận hành hệ thống. Việc áp dụng các công nghệ như phân tích dữ liệu lớn, tự động hóa quy trình hay dự đoán thời gian xử lý giúp rút ngắn thủ tục và nâng cao hiệu quả quản lý. Qua đó các đơn vị hành chính giảm tải khối lượng công việc thủ công, tối ưu hóa phân bổ nguồn lực.
Đối với quốc gia
Ứng dụng AI trong dịch vụ công là một bước tiến quan trọng trên hành trình chuyển đổi số, thúc đẩy hình thành Chính phủ số hiện đại, hiệu quả. Nhờ sự hỗ trợ từ AI, môi trường hành chính trở nên minh bạch, chuyên nghiệp hơn, góp phần cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và thu hút đầu tư. Đồng thời, việc triển khai thành công AI còn giúp Việt Nam chủ động hơn trong việc định hình hệ sinh thái số, tận dụng hiệu quả nguồn lực công nghệ cho mục tiêu phát triển bền vững.
Ứng dụng thực tiễn của AI trong dịch vụ công
Dưới đây là một số ứng dụng tiêu biểu của AI trong dịch vụ công:
AI tự động hóa xử lý thủ tục hành chính
AI hỗ trợ các cơ quan hành chính tự động nhận diện, trích xuất và kiểm tra thông tin từ hồ sơ, văn bản bằng công nghệ nhận dạng ký tự quang học (OCR). Thay vì xử lý thủ công, các hệ thống thông minh có thể tự động bóc tách dữ liệu từ giấy tờ như CMND, sổ hộ khẩu, đơn đề nghị... Sau đó, hệ thống sẽ kiểm tra tính hợp lệ nhanh chóng và chính xác. Việc tự động hóa này giúp tối ưu quy trình xử lý, giảm thời gian chờ đợi, đồng thời giảm thiểu sai sót và áp lực công việc cho cán bộ.
AI phân tích dữ liệu, hỗ trợ ra quyết định
Dựa trên khả năng thu thập và xử lý dữ liệu lớn từ nhiều nguồn khác nhau, AI giúp các cơ quan nhà nước có thể phân tích xu hướng, đánh giá tình hình và dự báo nhu cầu sử dụng dịch vụ công. Qua đó, chính quyền có thể xây dựng chính sách phù hợp, phân bổ nguồn lực hiệu quả hơn, đặc biệt trong các lĩnh vực như y tế, giáo dục, an sinh xã hội hay phòng chống dịch bệnh.
Trợ lý ảo dịch vụ công và chatbot AI hành chính công
Trợ lý ảo và chatbot AI đang giúp rút ngắn khoảng cách giữa người dân và chính quyền bằng cách hỗ trợ nhanh chóng, chính xác và liên tục. Những công cụ này có thể giải đáp câu hỏi, hướng dẫn quy trình, tra cứu tình trạng hồ sơ hoặc cung cấp biểu mẫu cần thiết – tất cả đều diễn ra 24/7 và không cần sự can thiệp trực tiếp của cán bộ.
Hỗ trợ cá nhân hóa trải nghiệm người dùng
Một ví dụ tiêu biểu cho việc ứng dụng AI cá nhân hóa trải nghiệm trong dịch vụ công là ứng dụng VNeID. Với số lượng người dùng lên đến hàng chục triệu, việc đảm bảo giao diện thân thiện, dễ sử dụng cho nhiều đối tượng là một thách thức lớn. Từ cuối năm 2023, Bộ Công an đã triển khai giải pháp VNPT SmartUX để phân tích hành vi thực tế của người dùng trên VNeID, từ đó tối ưu hóa giao diện, bố cục và luồng thao tác.
Nhờ những phân tích từ hành vi người dùng thực tế, đội ngũ phát triển đã có cơ sở dữ liệu cụ thể để điều chỉnh giao diện, bố cục và thao tác trong ứng dụng. Kết quả, theo thống kê nội bộ, lượng truy cập vào các tính năng chính tăng từ 25–40%, trong khi tỷ lệ người dùng quay lại cũng cải thiện trên 30%.
Thực trạng ứng dụng AI trong dịch vụ công Việt Nam
Việt Nam đã bước đầu ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào dịch vụ công và ghi nhận nhiều kết quả tích cực tại một số cơ quan và địa phương. Nhiều cơ quan triển khai trợ lý ảo, hệ thống nhận dạng khuôn mặt, chatbot hỗ trợ hành chính hay phân tích dữ liệu phục vụ ra quyết định. Điển hình như Tòa án nhân dân tối cao áp dụng trợ lý ảo hỗ trợ thẩm phán, tỉnh Tây Ninh là địa phương đi đầu trong việc tích hợp AI vào giám sát giao thông và xử lý phản ánh người dân.
Tuy vậy, việc triển khai còn gặp nhiều rào cản như dữ liệu phân tán, thiếu liên kết, hạ tầng công nghệ chưa đồng bộ, nhân lực AI còn hạn chế và khung pháp lý chưa hoàn thiện. Dù còn nhiều thách thức, AI vẫn là chìa khóa quan trọng trong tiến trình chuyển đổi số. Vì vậy, các cơ quan cần xác định rõ “bài toán” cụ thể, xây dựng lộ trình phù hợp và tăng cường hợp tác công – tư để triển khai hiệu quả.
>>> Đọc thêm: Ứng dụng AI trong giao thông vận tải
Kết luận
Thông qua bài viết của VNPT AI, có thể thấy rằng ứng dụng AI trong dịch vụ công đang mang lại nhiều lợi ích thiết thực. AI không chỉ giúp cải thiện trải nghiệm người dùng mà còn nâng cao năng lực quản lý và góp phần thúc đẩy phát triển Chính phủ số. Tuy nhiên, để khai thác hiệu quả tiềm năng này, Việt Nam cần tiếp tục hoàn thiện hạ tầng dữ liệu, khung pháp lý và chính sách nhân lực. Đồng thời, cần tăng cường sự hợp tác giữa khu vực công và tư nhân.
